Instytucje unijne i rządy poszczególnych państw dostrzegają konieczność wyjścia poza dotychczasowe schematy raportowania, ograniczające się wyłącznie do sprawozdawczości finansowej. Globalny charakter działalności wielu firm skłania do zastanowienia nad wpływem, jaki biznes wywiera na kwestie społeczne czy środowiskowe. Weryfikacja łańcuchów dostaw i uwzględnienie ich w systemie raportowania ma na celu dostarczenie informacji o śladzie ekologicznym, jaki dana firma zostawia za sobą na skalę ogólnoświatową. Zajmiemy się dzisiaj opisem nowego standardu raportowania niefinansowego, które już niedługo zostanie dołożone do obowiązków każdego przedsiębiorcy. Raportowanie ESG jest ważnym składnikiem na drodze do większej świadomości właścicieli firm i dostawców. Pomaga także w podjęciu lepszej decyzji ze strony inwestorów, którzy swoim kapitałem modelują nową, ekologiczną rzeczywistość gospodarczą.
Czym jest raportowanie ESG w przedsiębiorstwach?
Raport ESG co to jest w kontekście sprawozdawczości niefinansowej? Raportowanie ESG (z angielskiego: environmental, social i governance) dotyczy kwestii dbałości o środowisko, uwarunkowań społecznych i metod zarządzania firmą. Wśród czynników, jakie powinien zawierać każdy raport ESG, znajdują się dane o zużyciu wody w całym cyklu produkcyjnym, podejściu do pracowników i przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu, wdrożonych pomysłach na ograniczenie emisji dwutlenku węgla, czy informacje na temat selekcji dostawców działających w zgodzie z wytycznymi UE w dziedzinie ekologii. Jak widać, raportowanie ESG ma duży potencjał szybkiego rozprzestrzenienia się poza teren objęty regulacjami unijnymi. Firmy zmuszone do raportowania niefinansowego będą poszukiwać dostawców, którzy spełnią nowe kryteria.
Ze względu na fakt, iż raportowanie niefinansowe pociąga za sobą obowiązek uwzględnienia wielu nowych informacji, firmy chętnie korzystają z rozwiązań informatycznych, pozwalających na automatyzację i schematyzację wielu procesów związanych z tworzeniem raportów ESG. Oprogramowanie stworzone dla celów raportowania ESG staje się ważnym krokiem w kierunku projektowania wydajnych i szybkich metod radzenia sobie z nowymi obowiązkami, jakie instytucje unijne nakładają na przedsiębiorstwa.
Geneza wprowadzenia raportów ESG – dlaczego powstały?
Wydarzeniem inicjującym powstanie systemu raportowania ESG jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2018 r. odnośnie do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności. W postanowieniach PE wyraźnie widać tendencję promującą raportowanie niefinansowe jako wyraz globalnej odpowiedzialności biznesu. Dyrektywa tworzy ramy prawne dla wdrożenia systemów sprawozdawczości, ESG raport ma na celu ukazanie modelu biznesowego jednostki, opis wdrożonych procesów należytej staranności w sferach ESG wraz z podaniem wyników wyrażonych w konkretnych liczbach, a także dokonanie analizy ryzyka powiązanego ze stosunkami gospodarczymi, produktami lub usługami, które mogą wywierać niekorzystny wpływ w dziedzinach ESG, oraz sposób zarządzania tymi ryzykami przez jednostkę. Raporty ESG w rozumieniu instytucji unijnych są zatem ważnym krokiem w kierunku budowy świadomości ekologicznej i społecznej, zmuszając firmy do poczynienia konkretnych działań w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Raport ESG – jakie firmy są objęte obowiązkiem raportowania?
W ramach nowych założeń ESG raportowaniu w Polsce podlegają duże jednostki gospodarcze, notowane najczęściej na GPW, które zatrudniają powyżej 500 pracowników i generują roczny obrót przekraczający 170 milionów złotych. Wdrożenie ESG raportów dla tego typu instytucji nastąpiło na skutek nowelizacji ustawy o rachunkowości z 2018 roku. Raportowanie niefinansowe za 2021 rok obrotowy uległo rozszerzeniu o dane dotyczące emisji CO2 w całym łańcuchu dostaw i konieczność dokonania opisu ryzyk klimatycznych na cały model biznesowy. Warto mieć na uwadze plany odnośnie do nowelizacji dyrektywy unijnej i wprowadzenia obowiązku stosowania ESG raportów także dla małych i średnich firm. Przedsiębiorcy mają zatem czas na dostosowanie się do nowych przepisów i czerpanie z doświadczeń dużych instytucji, które raport ESG składają już od dwóch lat.
Automatyzacja procesu raportowanie ESG
Raportowanie ESG, podobnie jak raportowanie finansowe, może być procesem w pełni zautomatyzowanym. Tematyka ESG, w tym związana z raportowaniem, nadal nie jest powszechna na rynku polskim, dlatego też nie ma jeszcze wielu narzędzi, które usprawniałyby te procesy. Incube CPM stworzył jednak customizowany program, w oparciu o wykorzystanie systemu, który pierwotnie służył jedynie do raportowania danych finansowych. Silnik tego rozwiązania to IBM Planning Analytics (TM1), natomiast wszystkie inne elementy, np. formatki, walidacje, czyli warstwa zbierania i przygotowywania danych jest wyniesiona do webowego interfejsu – IBM Planning Analytics Workspace. Finalny raport ESG jest generowany z narzędzia Certent Disclosure Management (CDM), które jest połączone online’owo z silnikiem rozwiązania – wszelkie zmiany w danych źródłowych są odwzorowane na szablonie raportu, który może zostać wygenerowany i rozdystrybuowany.
Alternatywną do powyższego narzędzia opartego na IBM Planning Analytics może być także Qalcwise – platforma no-code, gdzie w oparciu o zbudowane formatki z workflow, w sposób zautomatyzowany można przygotować raporty ESG. Qalcwise udostępnia również możliwość obsługi innych procesów biznesowych (są ich setki) jak przykładowo delegacje, z których można automatycznie pobrać np. dane dotyczące liczby kilometrów przejechanych przez pracowników danej organizacji podczas podróży służbowych i w ten sposób dostarczyć danych o śladzie węglowym danej organizacji.
Wszystkie zaproponowane narzędzia, czy te oparte o IBM Planning Analytics + Certent, czy o Qalcwise, zapewniają elastyczność i łatwość monitorowania zmian, oszczędzają czas i znacząco przyspieszają procesy związane z przygotowaniem raportów ESG.